H. Gerardus Majellakerk en pastorie

Provincie: Noord-Brabant
Gemeente: Bergeijk
RCE monumentnummer: 517916
Kadastraal gemeente: Bergeijk
Sectie: K
Nummer: 343

De H. Gerardus Majellakerk met aangebouwde pastorie werd in 1907 gebouwd in het kerkdorp De Weebosch in neo-romaanse stijl naar ontwerp van architect Jan Stuyt.

Omschrijving

De basilicale kerk heeft een dubbel torenfront en achter het vier traveeën tellende schip een halfronde absis. Voor het torenfront staat een open, deels houten ingangsportiek onder zadeldak. De sacristie is om de absis heengebouwd en heeft een plat dak. Op het zadeldak van het schip, de lessenaarsdaken van de zijbeuken en op het dak van het portiek liggen leien in Maasdekking. Oorspronkelijk bestond de dakbedekking uit rode pannen. De gootlijsten rusten op sierklosjes. De beide biechthokjes zijn uitgebouwd en hebben een plat dak. De gevels zijn opgetrokken in machinale baksteen. Rond de vensterbogen en bij de absis is enig siermetselwerk toegepast. Het ingangsportiek heeft een bakstenen borstwering met bewerkte houten zuiltjes die een rondboogvormige doorgang naar de vleugeldeuren vrijlaten. Het omgevende houtwerk heeft een kartelrand en een reeks rondboognissen. In de topgevel hierboven bevinden zich een rondboog-tripletraam en een tegeltableau in vierpasvorm met daarin een afbeelding van Gerardus Majella. Aan weerszijden hiervan een klein rond tegeltableau met "A/D" en " 1907". De beide torens hebben een vierkante basis en een eenvoudige opbouw. Links is een gekoppeld rond-boograam in een nis met deelzuiltje, daar bevindt zich de Sint Gerarduskapel. Vervolgens een ingewerkt sierrandje en twee rondboog- en spleetvensters. Tenslotte volgen de ge-koppelde rondboogvormige galmgaten met deelzuil. Op het tentdak staat een sierkruis. De toren rechts heeft op de begane grond een venster met kepervormig siermetselwerk en in plaats van het tweede spleetvenster een uurwerk van tegelwerk. Verder komen beide torens overeen. In de zijbeuken heeft elke travee één rondboograam, in de lichtbeuk bevinden zich in elke travee drie rondboogramen. Het interieur wordt verdeeld door scheibogen van gele baksteen op pijlers. Het middenschip heeft een houten bekapping met makelaar, steekschoren en trekbalk. De zijbeuken hebben een vlakke houten zoldering. De vloer is in een geometrisch patroon kleurrijk betegeld. De koortribune is uitgevoerd in hout. Het merendeel van de vensters heeft geometrisch glas-in-lood. In het koor zijn drie figuratieve vensters, Fides, Charitas en Spes voorstellend; deze ramen zijn in 1915 ontworpen door Jan Oosterman. In de Gerardus-kapel bevinden zich ramen met voorstellingen uit het leven van de heilige Gerardus. De biechthokjes zijn afgesloten door houten panelen met tripletramen en snijwerk. Bij de triomfboog is er een eerste steen: "1ste steen P.L.P. A.A.J Karthon 10 juni MCMVII". Tot de inventaris behoren verder o.m. een wit gipsen preekstoel met ronde kuip en reliëf met Christus en teksten, ontworpen door J. Custers (1910). Er zijn een wit stenen hoogaltaar en een wit stenen Gerardusaltaar met reliëfs. Het hoogaltaar werd geleverd door J. Custers in 1915. In het schip hangen aan de muur tien ingelijste grote doeken met scènes uit het leven van Gerardus Majella. Deze schilderijen dateren uit 1922 en zijn geschilderd door Albert Windhausen te Roermond. Voorts tegen de noordzijde - in het verlengde van de zijbeuk van de kerk- een lage platgedekte uitbouw, tegen de zuidzijde van de kerk een aangebouwde twee bouwlagen tellende pastorie onder schilddak en een twee lagen tellende aanbouw met plat dak (het woongedeelte voor de huishoudster van de pastoor), twee platgedekte eenlaagse bouwvolumes, een binnenplaatsje en een bakstenen muur met ezelsrug.

Waardering

De H. Gerardus Majellakerk (1907) met aangebouwde pastorie en aanbouwen, binnenplaatsje en bakstenen muur met ezelsrug te Weebosch is van algemeen belang want - vertegenwoordigt cultuurhistorisch belang als bijzondere uitdrukking van de ontwikkeling van het rooms-katholicisme in het zuiden van Nederland; - heeft belang als voorbeeld van de typologische vernieuwing van de dorpskerk; - bezit architectuurhistorisch belang door de stijl en de detaillering; - is van kunsthistorisch belang door de interieuronderdelen; - is van belang als voorbeeld van de wijze waarop Jan Stuyt kort na 1900 een vernieuwing van de kerkenbouw trachtte te bewerkstelligen; - beschikt over ensemblewaar-den vanwege de bijzondere situering, verbonden met de ontwikkeling van het agrarische kerkdorp; - is van belang vanwege de architectuurhistorische en typologische zeldzaamheid.